Lezingen
Op de sterrenwacht nodigen we op tijd en stond een onderzoeker, wetenschapper, professor, ... uit om een boeiende uiteenzetting te geven over zijn of haar onderzoeksdomein. De onderwerpen zijn divers, maar allemaal gerelateerd aan sterrenkunde, weerkunde of ruimtevaart. Op die manier bieden we hen een forum om hun onderzoeksresultaten aan een breed publiek kenbaar te maken. Onze lezingen zijn toegankelijk voor al onze leden!
Afhankelijk van de geldende coronamaatregelen gaan deze lezingen fysiek door in ons Kepler - auditorium, online of een combinatie van beide.
Inschrijven kan telkens via onze hoofdpagina een paar weken voor de start van de voordracht.
Overzicht voordrachten 2022 :
Zaterdag 15 januari 2022, vanaf 14u30 'Klimaatverandering: feiten, mythes en mistgordijnen'
door Prof. Dirk Verschuren (UGent)
Het weerbeeld van december 2021 zegt genoeg: we braken dag na dag temperatuurrecords.
Klimaatverandering is echt.
Dirk Verschuren is hoogleraar in paleo-ecologie en klimaatverandering aan de Universiteit Gent waar hij doceert in de opleidingen biologie, geologie en archeologie. We worden tegenwoordig overspoeld met informatie over het veranderende klimaat, de rol die menselijke activiteiten daarin spelen en de gevolgen ervan op onze leefwereld. Maar vaak worden feiten over klimaatverandering uit hun context gelicht, en circuleren mythes en halve waarheden. Ook schijnbaar tegenstrijdige berichtgeving in de media helpt niet om een duidelijk inzicht te krijgen in de problematiek. In deze lezing verduidelijkt klimaatwetenschapper Dirk Verschuren de wetenschap achter het broeikaseffect. Hij plaatst de huidige klimaatverandering in de context van natuurlijke klimaatvariatie op lange termijn en werpt een objectieve blik op prognoses voor de toekomst.
Zaterdag 26 februari 2022, vanaf 14u30 : 'Wat hebben de zon, satellieten en vliegtuigen gemeen: ruimteweer!'
door Elke D'Huys, Solar Physics Researcher at Royal Observatory of Belgium
Elke D'Huys werkt voor de communicatiedienst van het Solar-Terrestrial Centre of Excellence op het Ukkelse plateau en verricht er boeiend onderzoek naar ruimteweer. Dat heeft een enorme invloed op het Aardse leven, verregaander dan velen denken. Ontdek er in deze lezing alles over!
Meer info over deze lezing volgt later.
Zaterdag 26 maart 2022, vanaf 14u30 : 'Adolphe Quetelet : een wetenschapper van vlees en bloed'
door Hilde Langenaken, Dienst Communicatie en informatie - Koninklijke Sterrenwacht van België
Adolphe Quetelet was een Belgische VIP avant la lettre. Wij Gentenaren zijn nogal trots op deze man, die een doctoraat in de wiskunde aan de UGent in het gezegende jaar 1819 behaalde, en vervolgens heel wat rijke mensen wist te overtuigen om een sterrenwacht in Brussel te bouwen, waar hij de eerste directeur van zou worden. Die sterrenwacht kennen we nog steeds als het de koninklijke Sterrenwacht van België in Ukkel, een gerenommeerd onderzoeksinstituut. Hij werd geraadpleegd door de overheid voor de meest uiteenlopende wetenschappelijke problemen.
Maar wie was deze man en wat dreef hem ?
Hilde Langenaken van de Koninklijke Sterrenwacht van België zal proberen dit uit te leggen in twee uurtjes. Het eerste deel gaat over het leven van Quetelet in de 19de eeuw, het tweede deel gaat over de wetenschapper : "de man die zijn volk leerde tellen".
Hilde Langenaken is medewerker op de dienst voor communicatie en informatie en is binnen deze dienst verantwoordelijk voor het museum, het archief en de bibliotheek.
Zaterdag 14 mei, vanaf 14u30-16u30 : 'Ruimteweer rondom zware sterren'
door Florian Driessen, PhD, Instituut voor Sterrenkunde, KUL
Florian Driessen is een beloftevolle jonge onderzoeker aan het Instituut voor Sterrenkunde, dat deel uitmaakt van de KU Leuven. We hadden onlangs een lezing over ruimteweer in ons eigen zonnestelsel, maar Mr. Driessen gaat nog een stap verder: hij heeft het over ruimteweer rond andere sterren dan onze Zon. En dat kan er een pak ruiger aan toe gaan dan wat onze Zon produceert. Sterren veel zwaarder dan onze Zon stoten heel wat meer uit dan onze bescheiden Zon, letterlijk dan: ze lossen heel wat chemische elementen die hele sterrenstelsels verrijken. Onze kennis van deze zware sterren is helaas op verschillende aspecten erbarmelijk te noemen. Eén zo een aspect is dat zware sterren grote hoeveelheden massa verliezen door een sterke ‘sterlicht’ gedreven winduitstroom. De hoeveelheid massaverlies is in grote mate verantwoordelijk hoe zware sterren evolueren doorheen hun leven, hoe ze exploderen, en wat voor een exotisch object er achter blijft (neutronenster of zwart gat). Florian Driessen zal je in geuren en kleuren uitleggen hoe het komt dat sterrenwind überhaupt mogelijk is en wat het verschil is met onze eigenste Zon. Wat gebeurt er met zware sterren die veel massa verliezen? Hoe komen ze aan hun einde? Kom het beluisteren en schrijf je nu in voor deze boeiende lezing!
Maandag 27 juni 2022, vanaf 20u-22u30 : '1000 meteoren en meteorieten'
door door Marnix Wylocke, volkssterrenwachter van het eerste uur.
Op 30 juni 1908 ontplofte boven Toengoeska (Siberië) een behoorlijk grote planetoïde, met als gevolg dat bomen tot kilometer ver als lucifertjes afknapten van hun stammen. De Toengoeska-explosie zette nog maar eens in de verf hoe kwetsbaar onze blauwe knikker kan zijn. De UNOOSA (een onderdeel van de Verenigde Naties) riep 30 juni uit tot Internationale Dag van de Planetoïde, om de mensheid aan onze kwetsbaarheid te herinneren, maar ook om te tonen wat het doet om een inslag van een planetoïde op Aarde te vermijden (zoals de inslag bij Chixculyub, Yucatan, Mexico die de dinosauriërs langzaam van de aardbol veegde 66 miljoen jaar geleden). Marnix Wylocke, volkssterrenwachter van het eerste uur grijpt deze gelegenheid aan om een bijzonder interessante lezing te geven over dit onderwerp. Op het programma: voorafgaand 20u - 20u45, de 3D-film '1000 meteoren en kometen', daarna 21u00 - 22u30: lezing '1000 meteoren en meteorieten'. Na de lezing heb je de mogelijkheid om zelf een meteoriet aan te kopen.
Woensdag 10 augustus 2022, vanaf 20u-21u30 : 'De Perseïden: vallende sterren op hun best'
door door Marnix Wylocke, volkssterrenwachter van het eerste uur.
Het is weer augustus, het is weer tijd voor de mooiste meteorenzwerm van het hele jaar: met name de Perseïden. Op zaterdag 13 augustus bereiken die hun maximum: bij helder weer is dit hèt moment om buiten te gaan zitten en te genieten van een heleboel 'vallende sterren'. Dat het niet echt vallende sterren zijn, wist je natuurlijk al lang, maar wat nu precies zo'n meteorenstorm triggert en dàt er een verschil bestaat tussen een vallende ster en een meteoriet was je allicht niet bekend. In elk geval komt Marnix Wylocke, onze kenner van zaken, op woensdag 10 augustus je alles - ja, alles - vertellen over de Perseïden: hoe en waar zie je ze het best, hoeveel mag je er verwachten, is het een goed idee om een wens uit te spreken als je er eentje ziet, enzovoort... Schrijf je dus snel in voor deze boeiende lezing!
