lezingen

Aankondiging geplande lezingen

Zes keer per jaar wordt op de volkssterrenwacht op zaterdagnamiddag een lezing georganiseeerd. De onderwerpen zijn divers, maar allemaal gerelateerd aan sterrenkunde, weerkunde of ruimtevaart. De sprekers die we voor deze lezingen uitnodigen zijn doorgaans onderzoekers of mensen die professioneel met sterrenkunde, weerkunde of ruimtevaart bezig zijn. Op die manier bieden we voor hen een forum om hun onderzoeksresultaten aan een breed publiek kenbaar te maken. Deze lezingen hebben als doelpubliek mensen met een meer diepgaande interesse in deze thema’s.

De volgende lezing is via LIVE-stream op ons Armand Pien Kanaal:

Op zaterdag 12 december 2020, vanaf 14u30 over Warm Ionized Medium (WIM)

door dr. Bert Vandenbroucke (UGent), Onderzoeker voor de Faculteit Fysica en Sterrenkunde aan de Universiteit Gent

Schijfsterrenstelsels zoals onze eigen Melkweg bestaan voor een groot deel uit een dunne schijf. Deze schijf is opgebouwd uit lagen. De centrale laag bestaat uit dicht en koud interstellair gas, interstellair stof en jonge sterren. In deze laag spelen zich ook de belangrijkste astrofysische processen af, zoals bijvoorbeeld het vormen van nieuwe sterren.

Hogerop in de schijf wordt het interstellaire stof gradueel ijler en ook warmer. Hier vinden we een pak minder interstellair stof en zien we ook een transitie van neutraal interstellair gas naar een geïoniseerd plasma. Deze laag van warm, geïoniseerd gas wordt in sterrenkundige kringen het WIM genoemd. Sinds de ontdekking van het WIM in 1963 heeft het ons al voor vele raadsels gesteld.

Het grootste raadsel is het bestaan van het WIM op zich. Door het zwaartekrachtveld van onze Melkweg hoort al het interstellair gas in de centrale schijf te zitten en het is nog maar onlangs duidelijk geworden waarom dit niet het geval is. Bovendien zou het WIM volgens alle gangbare fysische theorieën niet geïoniseerd mogen zijn. Ook dit raadsel hebben sterrenkundigen de afgelopen jaren opgelost.

Tijdens deze voordracht zal Dr. Bert Vandenbroucke het verhaal van het WIM reconstrueren, van ontdekking tot de nieuwste inzichten uit onder andere zijn eigen onderzoek. Dit verhaal leidt langs enkele onverwachte hoeken van de sterrenkunde, maar illustreert ook hoe complex hedendaagse sterrenkunde geworden is en hoe een laagje gas dat slechts een kleine fractie uitmaakt van al het gas in onze Melkweg ons toch veel kan leren over onze Melkweg.

Tijdens deze lezing kan je via de YouTube chatfunctie vragen stellen die Bert dan probeert op te nemen in de LIVE-stream.

Presentaties voorbije lezingen

Sommige sprekers bezorgen hun presentatie digitaal na de lezing. Hier kan je deze presentaties van voorbije lezingen downloaden.

Presentaties voorbije lezingen

Sommige sprekers bezorgen hun presentatie digitaal na de lezing. Hier kan je deze presentaties van voorbije lezingen downloaden.

Presentatie downloaden

De oorsprong van kosmische straling

Prof. Dirk Ryckbosch, UGENT.

14 december 2019

Meer dan 100 jaar geleden ontdekte de Oostenrijker Victor Hess dat de Aarde voortdurend gebombardeerd wordt door straling uit het heelal: kosmische straling. Ondertussen weten we dat deze straling vooral (maar niet uitsluitend!) bestaat uit waterstofkernen. Deze bereiken de Aarde met gigantische energieën, tot vele duizenden maal hoger dan wat mogelijk is in de krachtigste deeltjesversnellers ter wereld. Geen wonder dan ook dat heel wat zogenaamde elementaire deeltjes voor het eerst ontdekt werden in kosmische straling.

Nu we weten wat kosmische straling is wordt het mysterie van de oorsprong alleen maar groter. Welke kosmische versneller is zoveel efficiënter dan het beste wat we op Aarde kunnen maken? In welke astrofysische omgevingen worden deeltjes tot ongeziene energieën versneld?

In deze voordracht wordt over het onderzoek naar de oorsprong van de kosmische straling verteld. Recent heeft bijvoorbeeld het IceCube experiment aan de Zuidpool resultaten bekendgemaakt die duidelijk wijzen naar de mogelijke bronnen van deze boodschappers uit de ruimte.

Deze presentatie kan enkel gebruikt worden voor persoonlijke visie. Ze mag in geen geval verder verspreid of vertoond worden zonder voorafgaande toestemming van de spreker (Dirk.Ryckbosch@UGent.be).

Presentaties voorbije lezingen

Sommige sprekers bezorgen hun presentatie digitaal na de lezing. Hier kan je deze presentaties van voorbije lezingen downloaden.

Presentatie downloaden

Oorzaak en gevolgen van energetische zonnedeeltjes

Dr. Mark Dierckxsens, BIRA.

28 september 2019

Ruimteweer is het onderzoeksdomein dat de variabele condities in ons zonnestelsel bestudeert en in het bijzonder de invloed op de ruimte nabij de aarde. De belangrijkste oorzaak voor deze veranderingen is de elfjarige cyclus van de magnetische activiteit van de zon. Hevige uitbarstingen zoals zonnevlammen en plasmawolken die voornamelijk voorkomen tijdens periodes van maximale zonneactiviteit kunnen geladen deeltjes in een korte tijdsspanne versnellen tot hoge energieën. Deze energetische zonnedeeltjes kunnen schade veroorzaken aan cruciale elektronica van ruimtevaartuigen en satellieten, communicatiekanalen verstoren en een schadelijk effect hebben op de gezondheid van zowel astronauten als personeel en passagiers in vliegtuigen die transpolaire routes volgen. De oorzaken en gevolgen van de energetische zonnedeeltjes zullen in detail besproken worden, evenals de methodes die gebruikt worden om hun schadelijke effecten in te perken.

Lezingen

Aankondiging geplande lezingen

Presentaties voorbije lezingen

Presentaties voorbije lezingen

Sommige sprekers bezorgen hun presentatie digitaal na de lezing. Hier kan je deze presentaties van voorbije lezingen downloaden.

De oorsprong van kosmische straling

Presentaties voorbije lezingen

Sommige sprekers bezorgen hun presentatie digitaal na de lezing. Hier kan je deze presentaties van voorbije lezingen downloaden.

Oorzaak en gevolgen van energetische zonnedeeltjes

Bezig met laden...