Het is een publiek geheim: Vlaanderen is klein, maar kan in veel kleine dingen groots zijn. Onze Volkssterrenwacht is daar geen uitzondering op. Onze vereniging telt verschillende werkgroepen: weerkunde, ruimtevaart, astrofotografie, ... Zo is er ook de werkgroep Kijkerbouw. Die werkgroep startte al een tijd geleden met een groots sterrenkundig educatief project, dat in tussentijd helemaal internationaal is gegaan. Dat project hebben we ‘SSVI’ gedoopt – Sterren Schitteren Voor Iedereen. De insteek is dat men waar dan ook ter wereld toegang moet krijgen tot astronomische middelen. Benieuwd hoe zij dat doen? Neem dan even een kijkje op www.ssvi.be.
Om SSVI te illustreren, vertel ik graag het verhaal van de 11 cm Newton-telescoop die naar Lomé (Togo) werd gestuurd. De werkgroep ontwerpt deze telescopen zelf.
Voor deze zending werkten we samen met Spacebus France (https://www.spacebusfrance.fr/), een organisatie die van stad naar stad trekt om er astronomie te populariseren.
De telescoop kwam er aan op de Franse ambassade, maar door de reis ging de uitlijning ervan de mist in, met een hoop moeilijkheden als gevolg.
Een telescoop is immers heel wat meer dan een buis met een lens in die je vervolgens richt: een mooi beeld vraagt iets meer werk dan enkel scherpstellen.
Een Newtontelescoop (ook wel spiegeltelescoop of reflector genoemd), vraagt zelfs nog wat meer aandacht.
De lokale mensen hadden wat moeite om die uitlijning weer in orde te krijgen.
Niet enkel voor locals is dit een uitdaging: vele mensen met een reflector worstelen behoorlijk met de uitlijning van zo’n telescoop.
Ik leg het als volgt uit: vergelijk de spiegel van je telescoop met een scheerspiegel. Het is de bedoeling dat je gezicht in het midden van de spiegel te zien is. Een Newton heeft twee spiegels, dus moet je deze op mekaar afstellen. Wij zien dit als een vorm van educatie: leren begrijpen wat je doet met de kennis die je hebt.
Het sloeg in elk geval aan bij de mensen in Togo: ik vroeg hen de zonnefilter op de telescoop te monteren, en met hun Smartphone een foto te nemen van de Zon. Hieronder kan je het resultaat bewonderen:
Afbeelding rechtsonder: onze telescoop in Lomé op 25 maart.
De werkgroep maakte een eenvoudig ontwerp voor deze telescopen (een beetje doe-het-zelver kan dit perfect zelf). Op die manier kunnen we wereldwijd onze telescopen veel makkelijker verspreiden!
Wil je meer weten hoe zo'n telescoop in mekaar zit? Waarover het allemaal precies gaat? Wel... hou dan de komende weken deze blog in de gaten. Wij organiseren enkele keren per jaar een initiatie binnen onze werkgroep.
En voor wie alles wil weten over de geschiedenis van de telescoop, of historische instrumenten binnen een uniek kader wil bekijken: schrijf je dan dringend in voor onze uitstap naar het Louwman Historic Telescopes en Automuseum. Alle info vind je hier: http://www.kijkerbouw.be/Evenementen.html
Jean-Pierre Grootaerd